Het bericht ging niet over de windmolens in Kinderdijk, maar over turbines in zee. Zoals gebruikelijk is de middenstand bang voor veranderingen en in badplaatsen als Zandvoort ook. Als de windparken op zee vanaf het land te zien zijn, is de vrees, blijven de toeristen weg.
Nu kun je dat subjectief al onzin vinden, maar het is ook objectief onderzocht. Een representatieve groep van 500 Duitse consumenten is bevraagd en 1 op de 5 geeft aan vaker naar de Nederlandse kust te komen als er windmolens zichtbaar in zee staan. 64% maakt het geen bal uit. Dat heeft Natuur en Milieu op zijn site gepubliceerd (zie http://www.natuurenmilieu.nl/nieuws/duitse-badgasten-enthousiast-over-windmolens-in-zee/ ). Duitsers vormen de grootste toeristische buitenlandse groep in Nederland.
56% van diezelfde groep is geïnteresseerd in toeristische activiteiten rond windmolens, zoals boottochten of duiken – de fundering van windmolens op zee bevat veel zeeleven en is een duikwalhalla.
Niets overigens ten nadele van Kinderdijk. Ik ben een keer van Capelle aan de IJssel langs Kinderdijk tussen de krioelende toeristen door via de Alblasserwaard naar Eindhoven gefietst. Het gebied heeft nu een hoog schattigheidsgehalte, maar toen, rond 1350, was dit het meest ge-
avanceerde technische en organisatorische complex in zijn soort op aarde en van levensbelang voor de leefbaarheid van de polder (zie https://www.kinderdijk.nl/over-Kinderdijk/geschiedenis/kinderdijk-ontstaan ). Fiets maar eens door de dorpen en kijk maar eens naar de merktekens op de gevel hoe hoog het water kwam bij de verschillende overstromingen.
De Alblasserwaard
Ik vraag me af of je bij ons in Brabant ook niet wat zou kunnen met
toerisme en windturbines. Bescheiden, maar toch. Je zou dan de windparken mooi moeten aanleggen (met oog voor landschapsarchitectuur) en bij grote complexen, zoals de 100MW langs de A16 of de Zeeuwse Krammer, een klein museum. En dan op gezette tijden een excursie. Ik denk niet dat de toeristen er speciaal voor naar Brabant komen, maar die toeristen die er toch al zijn hebben meer keus.
Update: Natuur en Milieu heeft opnieuw enquête gepubliceerd, nu onder watersporters op de HISWA over windturbines op zee (maart 2016). Zie www.natuurenmilieu.nl/wp-content/uploads/2016/03/Rapport-HISWA.pdf . Het blijkt 80% van de watersporters niet uit te maken dat er windturbines zijn, bijna 3% komt zelfs vaker. Bijna de helft (47%) van de watersporters zou wel een excursie naar een windturbine willen meemaken. Verder zit er onder de watersporters veel duurzame energie-sympathie.
Met deze detailopname van een stukje van de Melkweg opent de website van ESO, het European Southern Observatory. Het grotere geheel, waarvan dit detail deel uitmaakt, is veruit het meest geavanceerde beeld van de Melkweg, zoals die op het zuidelijk halfrond te zien is. Daar kan men het centrum van de Melkweg bestuderen (dat is niet dit plaatje).
Het hele plaatje ziet er als hieronder uit, maar de beperkingen van deze site staan niet toe om het beeld even mooi te laten zien als op www.eso.org/public/news/eso1606/ . Die site verdient een bezoek.
Deze kaart is 140 (galaktische) lengtegraden breed en 3 breedtegraden hoog.
Dit is een composiet-kaart.
De scherpe ‘rode’ details zijn van de 12m grote APEX-telescoop. Die staat op een 5100 m hoge berg in de Chileense Atacamawoestijn. De ‘blauwe’ achtergrond komt van de NASA Spitzer Space Telescope als deel van de GLIMPSE survey , en de meer wazige ‘rode’ structuren komen van de Planck satelliet van de ESA (de Europese ruimtevaart organisatie).
‘Blauw’ en ‘rood’ moeten hier niet letterlijk worden opgevat. De afbeeldingen zijn gemaakt in golflengtes die het menselijk oog niet kan zien. De opnames van de APEX-telescoop zijn bijvoorbeeld gemaakt bij een golflengte van 0,870mm, dat zit ergens tussen de warmtestraling en de korte radiogolven in. De kleuren zijn kunstmatig toegekend in analogie met de kleuren, die hoogtes aangeven op een landkaart.
De golflengte van 0,870mm wordt uitgezonden door dichte, zeer koude stofwolken waaruit ooit nieuwe sterren zullen ontstaan.
Het voordeel van langgolviger straling boven zichtbaar licht is dat het makkelijker door de stofwolken dringt (enigszins in analogie met dat rood licht makkelijker door de mist dringt als blauw licht – onder andere daarom zijn gevaarsignalen rood).
De ESO-site toont beelden van dezelfde stukken van de melkweg bij verschillende golflengtes.
Het centrum van de Melkweg bij verschillende golflengtes
Het bovenste plaatje geeft het beeld bij een golflengte van 0,870mm (de APEX-telescoop en de Plancksatelliet), het tweede plaatje de Spitzersatelliet, het derde plaatje van de VISTA-telescoop (die ook in de Atacama op een berg staat) en die werkt rond de 1 micrometer (als men zich het normale spectrum voorstelt, net voorbij het rood), en het vierde plaatje in het zichtbare licht. Als onze ogen beter waren, zo je ongeveer dat laatste plaatje zien.
Het centrum van de Melkweg ligt in het midden (bij Galactic Centre). Ik denk dat het openingsplaatje een stuk rechts van het midden zit, waar (nauwelijks leesbaar) NGC6337 en 6334 staat.
Men is al bezig met nog grotere en nog betere meetinstrumenten.
Ik ben lid van De Correspondent (wat ik iedereen aanraad), en sinds kort is Marc Chavannes daar politiek correspondent over, kort door de bocht, de verhouding tussen volk en staat. Een uitgebreid en interessant werkveld.
Marc Chavannes
Het is een van de beste journalisten van Nederland, denkt goed, schrijft scherp, blijft rustig en heeft overzicht. Altijd de moeite waard.
Chavannes stond in De Correspondent met het verhaal van Lies Zondag uit Veendam, die bijna dagwerk heeft aan het tegenhouden van het 120MW-windpark bij haar woonplaats, langs de N33. De dichtstbijzijnde molen heeft een ashoogte van 140m en rotorbladen van 55m en staat 800m van haar huis (waarschijnlijk volgens de regels ver genoeg). Haar argumentatie is vooral gebaseerd op het landschap en op de procedure en is overwegend emotioneel. Wat op zich te begrijpen valt en zeker Groningers verdienen consideratie als ze emoties hebben bij de energiewinning.
Leest u het zelf maar na –>tekenlerares_Veendam_windmolens_corrjan2016
Het zoekgebied voor het windplan langs de N33 bij Veendam
De totale Gronings taakstelling in het kader van het landelijk overeengekomen 6000MW-plan bedraagt 855,5MW. Een Groningse molen heeft 2250 vollasturen (CBS), is dat samen goed voor 6,9PJ (waarvan ongeveer 1PJ door het Veendamse park).
Uitgaande van de Klimaatmonitor (ook van het CBS) verbruikt Groningen nu in totaal 87PJ, waarvan ongeveer 6PJ duurzaam. Dat moet naar 11PJ duurzaam in 2020, dus er is wat ruimte over. Groningen is een relatief bevolkingsarme provincie met een relatief grote taak en relatief veel ruimte. Waartegenover provincies staan waar het andersom is. Het echte werk begint pas na 2020, want dan moet het percentage duurzame energie verder omhoog. In het theoretische geval dat het 6000MW-windprogramma in 2020, zoals voorzien, voltooid is, moet de verdere uitbreiding dus uit andere bronnen komen, zoals zon, afvalwarmte en mogelijk biomassa, en import. Aan alle mogelijkheden zijn, naast voordelen, ook duidelijke nadelen verbonden.
Het Veendamse verhaal is een perfect voorbeeld van een conflict dat zich overal voordoet of gaat doen. Duurzame energie is niet cosy of kleinschalig. Duurzame energie gaat over grote windmolens, kilometers grote vlakten met zonnepanelen, grote mestvergisters en transportleidingen. In zekere zin betekent duurzame energie een soort industrialisering van het platteland, dus van een gebied waar mensen wonen die daar nog niet eerder mee te maken hebben gehad, of die daar zelfs niet mee te maken wilden hebben. Zoals misschien mevrouw Zondag.
Er spelen dus een aantal uiterst wezenlijke dilemma’s en eigenlijk is het teleurstellend dat Chavannes er daar maar één uitpikt, namelijk de positie van Den Haag versus de bevolking en de dubieuze rol van de provincie daartussen in, daarbij de schuld vooral bij Den Haag leggend.
Naar mijn mening valt nou net in dit geval Den Haag niet veel te ver-
wijten. Minister Kamp probeert exact uit te voeren wat de Tweede Kamer opgedragen heeft, namelijk “plaats voor 2020 6000MW windenergie in Nederland”. Nog eens bevestigd in het Energieakkoord.
Zoals bij alle grootschalige infrastructuurprojecten heeft de minister doorzettingsmacht en bij het 6000MW-windplan is dat de Rijkscoördinatieregeling. Die mag de minister inzetten opdat er per provincie minstens één 100MW-plan gerealiseerd wordt.
In West-Brabant hebben de gemeenten gezamenlijk een plan ontwikkeld voor het 100MW-pakket en dat samen met de provincie aangeboden aan het Rijk. Dat is geaccepteerd, en sindsdien is de Rijkscoördinatieregeling voor Brabant buiten beeld. De molens komen langs de A16 tussen Breda en het Hollands Diep.
Blijkbaar is men in Groningen niet in staat geweest met een eigen bod te komen. Ik ken de Groningse omstandigheden niet, dus ik heb daar geen mening over.
Chavannes is een journalist die goed naar mensen kijkt, maar minder naar dingen. In dit geval is dat een handicap. Wat mensen vinden is de verdelingsdiscussie, het afgeleide probleem. Het onderliggend probleem is dat duurzame energie die het landschap ongemoeid laat niet bestaat, maar wel onvermijdelijk is. Zelfs als je op termijn grofweg de helft van de duurzame energie zou importeren, zoals we nu met al onze energie doen, blijft het veel.
Ik heb de wijsheid niet in pacht, maar enkele, vooralsnog vluchtige, meningen:
– Het landschap verandert al eeuwen, alleen nu ineens even snel. Mis-
schien moeten wij slikken en het gewoon gaan vinden (zoals hoogspanningsmasten) of zelfs mooi. Voor de planten en de dieren maakt de aanwezigheid van een windturbine of een hoogspanningsleiding weinig uit. Het is vooral onze subjectieve waarneming van de natuur die geraakt wordt, meer dan de natuur zelf.
Waarom eigenlijk niet nieuwe Ecologische Hoofd Structuur aanleggen onder de turbines? De rotortippen bij een molen van het type-Veendam blijven 85 m van de grond. Daar past moeiteloos een bos onder.
– Het zou helpen als een windpark of zonnepark zó aangelegd wordt, dat het makkelijker wordt om het mooi te vinden. Dus dat het onder landschapsarchitectuur gaat. Daarvoor bestaan uitgangspunten, maar ik heb niet het idee dat die altijd gevolgd worden. Voorkom in elk geval anarchistische plaatsing.
– Het zou helpen als energiecoöperaties en dorpsraden mee konden profiteren van de installaties, zodat de bewoners naast lasten ook lusten hebben.
– Het zou goed zijn als we ons in dit verband realiseerden dat het platteland vaak langzaam leegloopt richting stad. Misschien kan dat gecombineerd worden met sociale arrangementen.
Ik ben een dag of wat ziek geweest op een moment, dat ik toevallig ook al veel ander werk had liggen. Daarom heeft de productie op deze locatie even stil gelegen.
De bacteriën worden inmiddels met een redelijk straf antibiotica-programma uitgerookt en tot nu toe lijkt dat te gaan helpen.
Weer energie genoeg om deze site verder te vullen.
De Heer
Ik lig normaal niet op de bank TV te kijken, want dat is meestal zonde van de tijd, maar nu ziek en zodoende zag ik het optreden van de Zwolse VVD-wethouder René de Heer. Dat moet ergens rond 22 jan 2016 geweest zijn. Hij verklaarde doodleuk dat het recht alleen toegepast hoefde te worden bij een exces. Hij had het over de verkoop van flessen wijn door tankstations en het schenken van wijn door kappers. Beide zaken mogen helemaal niet en de lokale slijterijen waren dan ook terecht boos. Maar daarop bovenstaande reactie.
Wethouder De Heer, Zwolle, VVD
De schoenen vallen je uit. Ik zie het al voor me:
Zwart bijverdienen in de bijstand mag zolang het maar geen exces wordt (tot 10%?)
Een beetje de brandveiligheid saboteren mag zolang het maar geen exces wordt (er mag maar één kratje voor de nooddeur staan?)
Sjoemelen met Volkswagensoftware had gemogen als het maar niet tot een exces was uitgegroeid (dus als het alleen in Europa gepraktizeerd was?)
Clandestien chemisch afval lozen mag zolang het maar geen exces wordt (slechts één blik tegelijk?)
De lijst is lang en vol beloften.
De volkomen achteloos en spontaan uitgeflapte zin legt de werkelijke gedachtegang van de VVD over de rechtsstaat bloot.
Behalve bij het Ministerie van Veiligheid en Justitie, waar elk nieuw lijk uit de kast ook weer een nieuwe VVD-er vindt om te omhelzen. Want het handhaven van de rechtsstaat tegen de eigen overtredingen vindt ook niet plaats als het inmiddels wel een exces is.
En dan is iedereen verbaasd over het cynisme onder de bevolking.
Henk Daalder uit Nuenen is zo vriendelijk geweest op enkele van mijn artikelen te reageren. Ik stel dat altijd erg op prijs.
Ik ben het niet altijd eens met Henk, maar de discussie leidt soms tot nieuwe inzichten.
In zijn commentaar op Ruimte voor zonneparken in Brabant op incourante grond gaat het over of de SDE-regeling parasitair is (zoals Henk meent) of fatsoenlijk overheidshandelen zolang de kostprijs van (Henks voorbeeld) windenergie boven die van kolen ligt.
In zijn commentaar op Stadsverwarming Meerhoven: gefeliciteerd en toch gemengde gevoelens gaat het over voor en tegen de stadsverwarming. We zijn het erover eens dat er slechte situaties bestaan, maar verschillen van mening of die slechte situaties wetmatig moeten bestaan. Henk valt het beginsel van de stadsverwarming aan en ik verdedig het.
In zijn commentaar op Schatting opwekking duurzame energie Brabant 2015 – 2020 noemt Henk een link naar een zeer interessant artikel uit de VS, waarin Stanfordmensen bewezen hebben dat men in de VS in 2050 een systeem kan maken op basis van alleen wind, water en zon, dat leveringszeker is (richting afnemer) en afname zeker (richting producent). Dit artikel verdient zeker bredere bekendheid. De link staat in het commentaar.
Ik hoop dat meer lezers van mijn weblog zich geroepen voelen om te reageren.
De Stichting Autisme Research had op 14 oktober 2015 een symposium belegd “Autisme en Talent”. Dit als onderdeel van het “Leren in Brainport-festival”. Ik was uitgenodigd.
De belangrijkste sprekers waren Merel van Vroonhoven en Simon Baron-Cohen.
Dagvoorzitter was Greg Shapiro, afsluiter Robert Verwaayen. Daarnaast kwamen nog twee mensen van de “Talentenbank” aan het woord.
Merel van Vroonhoven is na hoge bestuursfuncties bij Nationale Nederlanden en de NS nu bestuursvoorzitter van de AFM (Autoriteit Financiele Markten). Daarnaast is ze moeder van een autistisch kind.
Na het “coming out” van Diederik Weve, ingenieur bij de Shell, als Aspergerklant begon deze een campagne om het taboe op autisme op de werkvloer te doorbreken. Dat leidde uiteindelijk in 2013 tot het programma Vanuit autisme bekeken (http://www.vanuitautismebekeken.nl/ ). De autistische doelgroep zelf is hierbij nauw betrokken. Het programma wordt gesteund door de ministeries van VWS en OCW.
Merel van Vroonhoven en Simon Baron-Cohen
Ze benadrukte dat onze maatschappij teveel gericht is op ‘standaard-mensen’. De maatschappij is niet inclusief genoeg en biedt lichtelijk ongewone mensen met soms ongewone talenten te weinig kansen.
Bijvoorbeeld: 70% van de autistische HBO-ers valt uit op het werk – een grote verspilling van talent. Een ander voorbeeld: een autist kan een prima treinmachinist zijn (kan uren lang geconcentreerd werken), maar knapt af op het gezellige geroezemoes daarna in de bedrijfskantine.
Het aan het werk houden van autistische medewerkers vraagt een apart soort begeleiding, maar dat kan zijn vruchten afwerpen.
Beroemde geleerden, vermoedelijk met autisme
Baron-Cohen’s verhaal viel in twee delen uiteen.
Eerst liet hij met psychologische en medische argumenten zien dat autisme berust op een andere organisatie van de hersenontwikkeling, met onder meer een correlatie met hoger dan gemiddelde testosteron-gehaltes in de baarmoeder. Eén op de 48 mannen en één op de 189 vrouwen heeft de diagnose.
Het verschil in ontwikkeling heeft een duidelijke genetische en/of epigenetische component en is onophefbaar. Wel kunnen de effecten in het dagelijks leven verzacht of beheersbaar gemaakt worden.
Het tweede deel van het verhaal ging over de verschijnselen: aandacht voor detail, een aangeboren neiging om systemen te bouwen, aandacht voor mathematische patronen. Als je een kind van 14 maand oud een plaatje van een gezicht laat zien en een plaatje van een kleurige mathematische vorm, en als het kind meer dan 70% van de tijd naar het
mathematische patroon kijkt, is het bijna zeker autistisch (stond op een van de sheets van Baron-Cohen).
Autisme heeft een duidelijke correlatie met exacte beroepen. Wiskundestudenten zijn zeven maal zo vaak autistisch als andere studenten. Vaders en grootvaders van autistische kinderen zijn dubbel zo vaak ingenieur. Genoemde Weve bijvoorbeeld is een wereldwijde specialist op het gebied van geluidsbeheersing – zo specialistisch, zegt hij zelf in de NRC van 15 juni 2011, dat hij niet op mensen hoeft af te stappen, maar dat ze naar hem toe komen.
Wereldberoemde geleerden (zie boven) worden in verband gebracht met autistische trekken, waarbij als relativering gezegd moet worden dat deze opinie niet op een test gebaseerd is, maar op biografieën. Van Einstein werd het citaat geprojecteerd “I don’t socialize because it would distract me from my work”. De uitzonderlijk mensenschuwe Cavendish was de eerste man die de aarde gewogen heeft (in 1798 met 1% nauwkeurigheid!).
Het kan ook misgaan. Wie een extreme combinatie wil zien van autistisch talent en onaangepast gedrag, moet maar eens op Wikipedia gaan kijken onder Gary McKinnon, de man die begin deze eeuw ruim 90 Pentagon- en Nasacomputers binnenwandelde.
Het is geen toeval dat het symposium onderdeel was van ‘leren in Brainport’. Eindhoven trekt als een magneet technici en wiskundigen aan en je kunt verwachten dat er relatief veel autisten en nog meer autistische kinderen rondlopen. Dat blijkt ook inderdaad zo te zijn: bij een vergelijkend eerder onderzoek in Eindhoven, Haarlem en Utrecht was het aantal autisten per 10000 mensen resp. 230, 80 en 60. Ik heb over dit onderzoek al eerder geschreven (–> Autismezorg belangrijke productiefactor in techniekregio
Baron-Cohen wil zijn onderzoek in Eindhoven graag voortzetten, maar dat vraagt om cofinanciering vanuit de regio. De Stichting Autisme Research (http://www.autisme-research.nl/ ) collecteert daarvoor. Ter afsluiting hield stichtingsvoorzitter Robert Verwaayen een aanbevelend praatje. Robert Verwaayen is van het Techfonds Keen Venture Partners, dat hij samen met o.a. zijn vader Ben Verwaayen, de voormalige CEO van PTT Telecom, British Telecom en Alcatel-Lucent, opgericht heeft.
Baron-Cohen wil ook graag onderzoek doen in Silicon Valley, maar zover heeft hij het nog niet gebracht. Het schijnt daar allemaal nog een graadje extremer te zijn dan in Eindhoven.
Ik geef nu geen mening over de situatie bij ProRail, want daar weet ik niet meer dan er in de krant gestaan heeft: organisatorische puinhoop, geldgebrek, kwaliteitsgebrek.
Ik geef wel een mening over het optreden van Hans Alders jegens staatssecretaris (en mede-PvdAer) Mansvelt en daarmee, over haar hoofd, tegen het Nederlandse volk. Hans Alders heeft 21 banen en één daarvan is dat hij president-commissaris van ProRail is.
Hans Alders bij het protestzangkoor in Veldhoven
Hans Alders liet in de NRC van 29 september weten dat hij, zonder enig overleg met de staatssecretaris, besloten heeft dat twee interne documenten over de boekhouding van ProRail niet naar de Tweede Kamer mochten worden gestuurd. En ook niet naar Mansveld. Daarmee zaagt Hans Alders krachtig mee aan de toch al niet erg sterke stoelpoten van de staatssecretaris.
Uit de stukken (die lekkend toch de krant gehaald hebben) blijkt dat ProRail nauwelijks zicht heeft op de financiële controle bij grote spoorwegprojecten. Ook ontbreken er regels en richtlijnen om zulke projecten intern te controleren. Er wordt gesproken over instabiel management en een rommelige aansturing. In de toekomst dreigt een tekort van een half miljard.
Alders blijft ook na het lekken boos. Op het lekken. Hij vindt nog steeds dat hij het grootste gelijk van de wereld heeft.
ProRail is volledig eigendom van de Nederlandse staat, wordt publiek gefinancierd en loopt geen bedrijfsrisico.
Je zou toch zeggen dat de president-commissaris vooral boos moet zijn op zichzelf. Hij was de hoogste baas.
En je zou toch zeggen dat het Nederlandse volk recht heeft op duide-
lijkheid over hoe het belastinggeld besteed wordt. Aan de fictie dat ProRail een zelfstandig bedrijf is moet een einde komen. Nu toont het bedrijf vooral de nadelen van twee werelden.
Ik erger mij wezenloos aan de autoritaire stijl van Hans Alders, die ik van meer nabij ken omdat een ander van de 21 banen de Alderstafel rond Eindhoven Airport is. Overigens worden de drie Alderstafels (rond de vliegvelden Schiphol, Eindhoven en Lelystad) als één baan geteld (!). Alders doet zo ongeveer alsof hij de onderkoning van Nederland is.
Inmiddels heeft hij zich dan ook gehaat weten te maken bij heel veel mensen rond vliegveld Eindhoven, met name in de randgemeenten.
Een van de 21 banen is dat Alders de baas is van zijn eigen adviesbureau Hans Alders Procesregie & advies. Het is mij niet duidelijk (en dat zou ik graag willen weten) in hoeverre het adviesbureau tussenpersoon is bij de banen. Met andere woorden: heeft het Rijk voor bijvoorbeeld de Alderstafel Eindhoven een contract gesloten met het adviesbureau, of met de natuurlijke persoon Alders?
Hoe dan ook, huurling Hans hapt omhoog naar het baasje. Het wordt tijd dat baasje Mansveld terughapt en Hans Alders uit alle publieke posten verwijdert.
Eens een keer een thema dat afwijkt van wat ik normaliter meestal op deze site behandel: de eerste close ups van de dwergplaneet Pluto, gemaakt door de VS-ruimteverkenner New Horizons. Ik vind een dergelijk stukje pure wetenschap leuk. En ik vind in zijn algemeenheid kennis een groot goed voor de mensheid.
Ik heb het Provinciaal Milieu- en Waterplan 2016 – 2021 (PMWP) bekeken. Dat is, zeg maar, het nieuwe zesjarenplan van de provincie op milieugebied. Het oude plan loopt binnenkort af.
De provincie had vroeger een apart Milieuplan en Waterplan. Die twee zijn nu geïntegreerd. Het geheel ligt t/m 21 juli 2015 ter inzage, inclusief kaartmateriaal en een PlanMER. Die PLanMER zegt in een notedop dat het voorgenomen beleid nergens schade aanricht en soms tot voordeel leidt.
De toon en het ambitieniveau van het plan staat me aan. Het bevat enkele onderwerpen waarvan ik vond dat die er in thuis hoorden, zoals aandacht voor de bodemkwaliteit en meer aandacht dan het minimale voor energiekwesties, luchtkwaliteit en de gevolgen van het vliegverkeer.
Ik vind bijvoorbeeld ook dat het verhaal van de kringlopen in de landbouw en de mestproblematiek zo goed mogelijk worden nagestreefd, gegeven de te beperkte beleidsvrijheid die de provincie in deze van het Rijk krijgt.
Dat neemt niet weg dat ik nog wel wat manco’s zie. Ik noem die kort en puntsgewijze. De volgorde is willekeurig.
Ik vind dat het plan te weinig aandacht besteedt aan het milieu in de centra van grote steden. Dat vindt de PlanMER ook. Daar concentreren zich de effecten van luchtkwaliteit en geluid. Omdat dat vaak verkeerseffecten zijn, leidt mij dat tot de mening dat er te weinig aandacht is voor moderne logistieke en verkeersontwikkelingen (stedelijke distributie, elektrisch korte afstands-vervoer, bezorging door webwinkels). Dat zijn in eerste instantie gemeentelijke taken, maar de provincie zou zich hier regisserend en behulpzaam kunnen opstellen. Zie Hoe groen is de laatste mijl? en LIDL gaat winkels in Amsterdam elektrisch bevoorraden en Zinvolle verkeersmaatregelen op Eindhovense Noord-zuid- corridor.
In het PMWP zou onderzoek en normontwikkeling inzake trillingen kunnen stimuleren (o.a. vanwege de vele treinen die in de planperiode door Brabant gaan rijden).
Mogelijk onderschat de provincie in het PMWP de effecten van de sterk toenemende decentrale elektriciteitsopwekking op het elektriciteitsnet. De meningen daarover zijn verdeeld.
De provincie zou meer kunnen doen aan bijvoorbeeld het verschuiven van het tijdstip waarop huishoudens energie vragen en gaan studeren op decentrale opslag. Zie Mogelijke energie-opwekking en -opslag in Eindhoven-Acht en Stroomopslagexperimenten Enexis worden uitgebreid .
En verder: het is een abstracte tekst vol goede bedoelingen, maar de praktijk moet leren wat er van terecht komt.
In een posting van de Scientific American bespreekt medewerker Mark Fischetti een publicatie in de Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) in de VS.
De PNAS stelt dat de record-droogte in Syrië van 2006 – 2011 verwoestend werkte op de landbouw. Daardoor werden veel gezinnen tot een trek naar de stad gedwongen. Dat vergrootte de stress die er toch al was vanwege de vluchtelingen vanwege de oorlog in Irak. Deze stelling komt van o.a. Richard Seager van Lamont-Doherty Earth Observatory. “Wij zeggen niet dat de droogte de oorlog veroorzaakte” aldus Seager “maar wel dat hij bovenop andere verzwarende omstandigheden kwam.”
Seager zegt ook “dat het hele Midden-Oosten ten gevolge van de klimaatverandering te maken heeft met een droger en heter klimaat.”
Het IPCC stelt dat de droogte in het Midden-Oosten nog erger zal worden, en door menselijk handelen veroorzaakt is.
Dergelijke geluiden zijn niet nieuw. Een studie in 2009 vond een correlatie tussen de toenemende temperatuur in de voorgaande 30 jaar en het ontstaan van burgeroorlogen.
Een andere studie in PNAS geeft aan, dat de door de klimaatverandering veroorzaakte droogte in Californië inderdaad tot spanningen leidt tussen de politiek in Noord- en Zuid-Californië rondom het schaarser wordende water boven en onder de grond.
Het Ministerie van Defensie van de VS neemt de ontwikkeling serieus. Het heeft in november 2014 een rapport uitgebracht waarin klimaatverandering een “threat multiplyer” genoemd wordt met gevolgen voor de nationale veiligheid.
“Hoewel de zeespiegelstijging en de sneeuwstormen eerder de krantenkoppen halen” aldus Fischetti “is op korte termijn de droogte in snel tempo het grootste probleem aan het worden”.
