Jansen Recycling is een dochterbedrijf van de (op dezelfde plek gevestigde) holding A.Jansen BV. Dit recyclingbedrijf voert een aantal werkzaamheden uit, waaronder de ‘recycling’ van Teerhoudend Asfalt Granulaat (TAG). Dat is koolteerhoudend asfalt, dat al jaren verboden is, maar nog steeds bij wegrenovaties naar boven komt. Het spul staat stijf van de PAK’s, maar bevat ook hulpstoffen als zand en grint die teruggewonnen kunnen worden. Thermische reiniging in Nederland (wat in praktijk gecontroleerd verbranden betekent) is de voorgeschreven standaard. Dat is een beproefd proces (een Thermische Reinigings Installatie TRI) en met een juiste milieuvergunning (en handhaving daarvan) zou het op die locatie aanvaardbaar zijn.
Aan de andere kant van een rij bomen ligt het grote recreatiebedrijf Aquabest van buurman Van Pelt. De twee verkeren in heftige juridische onmin.
Ik heb hier al veel over geschreven, ga dat allemaal niet herhalen, en verwijs daarvoor naar het voorlaatste artikel (Raad van State gelast verwijdering TAG van Jansen Recycling ). Daarna: volg het spoor terug.
Wel ingenomen, niet verwerkt
Jansen Recycling is in 2007 begonnen met TAG in te zamelen. Voor wegbeheerders is TAG chemisch afval, en ze moeten betalen om er van af te komen. Zo streek Jansen €32 per ton op, en er lag een tijd geleden 600.000 ton.
Klein probleem is dat Jansen niets kon verwerken, want hij had geen machine en dat was zijn eigen schuld. Ondertussen hoopte het spul zich op tot een TAG-berg berg van tientallen meter hoog, waarop Van Pelt
vanuit Aquabest een vrij uitzicht had.
En omdat Jansen Recycling binnen uiterlijk drie jaar moet verwerken, en omdat na die drie jaar de opslag een stort wordt waarvoor geen vergunning gegeven is, is Jansen al vanaf 2010 in overtreding en is de TAG-berg illegaal.
Maar hij bleef inzamelen en dat mocht allemaal van de Provincie (bevoegd gezag), want die greep niet in. Tot 2011, toen SP-er Johan van den Hout belast werd met de erfenis van zijn voorgangers in de vorm van dit toen al uit de hand gelopen hoofdpijndossier.
De opslag wordt gereguleerd in de algemene milieuvergunning van het terrein, waarop in augustus 2012 een Revisievergunning aangevraagd is. Die uiteindelijk, na veel heen en weer geprocedeer, in december 2015 verleend met o.a. extra bepalingen over de hoogte en de omvang van de TAG-berg, een opslagtermijn van drie jaar en maximaal 850.000 ton opslag.
Ondertussen was er dus nog steeds geen operationele TRI-machine en dat ding vereist een aparte vergunning.
Paradoxen
De paradox is dat het Bevoegd gezag (de provincie) uiteindelijk gelijk gekregen heeft van de Raad Van State, dat Jansen Recycling de illegale stort (inmiddels 1 miljoen ton) onder een provinciale dwangsom gefaseerd af moet voeren, en dat de provincie niet blij mee is met de eigen overwinning omdat die (niet ondenkbeeldig) bang is dat Jansen Recycling failliet gaat, waarna de provincie voor de verwijdering opdraait.
Bovendien gaat al dat TAG, ten koste van veel autokilometers want er zijn maar drie van dit soort bedrijven in Nederland, naar een collega-bedrijf wat er vervolgens precies hetzelfde mee doet. Namelijk het goede, vernietigen.
Ondertussen liep op het parallelle spoor sinds november 2014 de aanvraag voor de vergunning van de TRI. Dat spoor mondde uit in een concept-beschikking (waarover ik voor de Eindhovense wijk Achtse Barrier een zienswijze geschreven heb), en uiteindelijk op 19 januari 2017 in een definitieve beschikking, waartegen ongetwijfeld door Van Pelt geprocedeerd zal worden.
Over x maand of jaar wordt die vergunning, naar alle waarschijnlijk-
heid, definitief van kracht en de tweede paradox is hoe het verwerkingstempo van de eenmaal draaiende installatie (aan TAG, grond en dakafval samen 300.000 ton per jaar) zich verhoudt tot wat er dan nog ligt.
De Raad van State doet alsof er geen TRI-machine is (want dat was inderdaad nog volstrekt onduidelijk ten tijde van de uitspraak), de provincie doet in zijn revisievergunning alsof de machine er wel is .
Een klein conflict is nog dat de gemeente Son en Best het er niet over eens zijn hoe al die vrachtwagens moeten rijden. Je kunt in praktijk alleen bij Jansen komen vanuit westelijke richting (over de Terraweg), en die wil de gemeente Best eigenlijk het liefste sluiten.
En toen kwam het Openbaar Ministerie
En of het allemaal nog niet ingewikkeld genoeg was, kwam toen het Openbaar Ministerie met een strafrechterlijk traject. De feiten zijn dezelfde als die in het bestuurlijke traject een rol spelen, maar het OM vindt dat alles ook strafrechterlijk relevant.
Op 17 jan 2017 eiste de Officier van Justitie 100 uur werkstraf (helft voorwaardelijk) tegen holding-directeur Toon Jansen en €30.000 tegen twee dochter-BV’s (helft voorwaardelijk). Op zich te volgen.
Maar als het tot een veroordeling komt, wil het OM ook aan Jansen als privépersoon onrechtmatig verkregen voordeel te ontnemen ter waarde van 12,5 miljoen. En dan wordt het tricky: het voordeel is onrechtmatig omdat Jansen wel geld aannam, maar de tegenprestatie niet uitvoerde. In hoeverre bedreigt dat de verwijdering en/of de verwerking van het TAG als Jansen deze tegenprestatie met veel vertraging alsnog zou gaan uitvoeren? In hoeverre is die 12,5 miljoen dan alsnog onrechtmatig?
Ik kan er geen verstandig woord over zeggen.
De advokaat van Jansen vond het allemaal onzin. Het lag allemaal aan Van Pelt en Jansen had veel meer kunnen verdienen door het afval te exporteren.
Wat beide kul is.
Jansen heeft specifiek geld aangenomen voor de Thermische Reiniging. Als hij had willen exporteren (wat soms wel en soms niet verboden is, en hoe dan ook niet de officiele voorkeur), had hij een heel ander verhaal moeten vertellen.
De procedures van Van Pelt gingen over de revisievergunning, niet over de TRI. Dat had ook moeilijk gekund, want je kunt nou eenmaal moeilijk procederen tegen een apparaat waarvoor nog niet eens een vergunning aangevraagd is. Die werd, zoals gezegd, pas aangevraagd in nov 2014 en verleend in januari 2017. Pas nu kan Van Pelt gaan procederen tegen de TRI.
Inmiddels heeft de Rechtbank in Den Bosch op 31 januari 2017 de persoon Toon Jansen tot 50 uur werkstraf veroordeeld en ligt er een ontnemingsmachtiging tot €11 miljoen. De feitelijke ontneming kan nog maanden duren, maar er is al beslag gelegd op eigendommen.
Twee werkmaatschappijen kregen elk een boete van €10.000.
Benieuwd hoe deze kluwen ooit nog ontward gaat worden.
Update dd 07 juli 2023
Inmiddels is de lucht geklaard. Jansen Recycling is al een paar jaar aan het werk (eindelijk) en de juridische procedures zijn achter de rug.
Inmiddels lopen er contacten met stadsverwarmingsexploitant Énnatuurlijk over afname van de verbrandingswarmte
De volgende reactie ontving ik op Facebook:
Hagar Roijackers (PS-lid Groen Links)
Wat een ellendig dossier. Ik ben geneigd Statenvragen te stellen. Zullen we even bellen of mailen? (maandagmiddag?)
Peter Van den Baar (ex-PvdA-wethouder in Eindhoven):
Kan iemand van Pelt uitleggen dat hij in het belang van Achtse Barrier moet stoppen.
Hagar Roijackers:
Dat moet de provincie doen. En dat kost de gemeenschap veel geld. Dossier heeft parallellen met veel andere vervuilende bedrijven in Brabant (zoals Reiling en Biospares en ChemiePack).
Bernard Gerard
Even dingen uit elkaar houden.
Richting Hagar: er zijn over dit dossier al vaker vragen gesteld, en wel door Willemieke Arts (SP). Als het al loont om nu vragen te stellen, zou mijn eerste keuze zijn dat zij dat ook weer doet.
Verder: de hoofdschuldige is in eerste instantie het bedrijf dat inneemt, wetende dat het niet kan verwerken, en dus illegaal opslaat, en de provincie in de jaren 2007-2011 die onvoldoende gehandhaafd heeft. Daarna heeft de provincie geprobeerd het dossier weer rechtgebreid te krijgen, maar toen was veel leed al geschied.
Daardoor lopen er nu minstens drie draden door de wirwar: de Raad van State die illegale opslag zag zonder verwerking, de provincie die pas vergunning voor de TRI kon verlenen toen deze eind 2014 aangevraagd was, en het OM dat strafbare handelingen ziet. Elke draad afzonderlijk loopt logisch, maar de draden samen zijn een warboel.
Verder ook nog dat wat het procedé van het bedrijf, de thermische reiniging van PAK-houdend koolteerasfalt, op zich milieuhygienisch de aangewezen methode is op een industrieterrein dat zich daarvoor leent. Als het bedrijf gewoon uitgevoerd had wat het beloofd had, was dat een goede zaak geweest.
Ik zie op dit moment eigenlijk geen reden voor een politieke aanval op GS, maar elke politicus kan hier zijn eigen afweging maken.
Ik zie verder geen parallellen met de andere chemische wantoestanden die Hagar noemt. Ze zijn allemaal erg, maar verder zie ik als voornaamste en enige overeenkomst dat in elk geval ChemiePack en Reiling mede ontstaan zijn door slechte handhaving in vroeger jaren. Van Biospares weet ik te weinig af.
Ad Peter van den Baar: ik heb het volste begrip voor de positie van Van Pelt. Ik kan mij goed voorstellen dat Van Pelt noch opslag noch verwerking naast zijn waterplas wil, en dat hij ook niet blij wordt als een half miljoen ton TAG op heel veel vrachtauto’s geladen en weggekruid moet worden.
Het pal naast elkaar toestaan van een recyclingbedrijf en een groot recreatiegebied vind ik een merkwaardig staaltje Ruimtelijke Ordening. Ik weet alleen niet hoe dat ooit zo gelopen is, want de situatie bestaat al lang. Het zou mogelijk kunnen dat de industriele bestemming ouder is dan de recreatiebestemming, en dat de recreatiebestemming ouder is dan de TAG-plannen uit 2007.
Alleen sta ik in dit proces als adviseur van het Leefbaarheidsteam Achtse Barrier, en niet als belangenbehartiger van Van Pelt. Die heeft zijn eigen advokaat.
Mijn inschatting is dat een permanente opslag van Teerhoudend Asfalt Granulaat, die zou ontstaan als er verder niets zou gebeuren, en die mogelijk ooit door erosie gaat stuiven of doorlekt naar het grondwater, een grotere bedreiging is voor de op ca 750m afstand gelegen Noordrand van de Achtse Barrier dan een goed uitgevoerde bewerking die milieuhygienisch de eerste keus-methode is.
Vandaar dat mijn insteek is om te bevorderen dat er in de recente vergunning zo gunstig mogelijke condities voor de Achtse Barrier uitgesleept worden. Met name op geluidsgebied zit wat speling die juridisch waarschijnlijk niet kan worden afgedwongen, maar waarmee het bedrijf wel goodwill richting de buurt zou opbouwen.
Hagar Roijackers Ik heb contact gelegd met onze Eindhovense fractie en zal ook Willemieke vragen. Handhaving is nog steeds niet op orde.0
Bernard Gerard Bij mijn weten is Jansen Recycling nu bezig met de door de Raad van State geeiste afvoer van (mijn schatting) enige honderdduizenden ton TAG. De eindsituatie moet zijn de in de revisievergunning geëiste verblijftermijn van maximaal drie jaar of 850.000 ton
(dat is ongeveer wat op papier in drie jaar kan worden verwerkt).
De boodschap is vooral dat slechte handhaving in het verleden tot absurde situaties in het heden geleid heeft.
Peter Van den Baar
Eens, Bernard, de gemeenten Best, Eindhoven en Son hebben boter op het hoofd. De steenfabriek moest meewerken om het zand en grint te winnen, voor Eindhoven geld! Voor Best buitengebied en voor Son en Eindhoven , ekkersrijt.
Hagar Roijackers
En mogelijk tot hoge kosten voor de provincie (=belastingbetaler). Die som heb ik nog niet boven water.
Bernard Gerard
Er bestaat een financieel risico. Dat heb ik in deze kolommen al vaker gezegd. Vooralsnog is het vanwege het financiele risico het gunstigste als de bewerking plaatsvindt. Overall is dat voor het milieu ook het beste, als het bedrijf zich aan de vergunningvoorwaarden houdt.
Bernard Gerard
Ik kan niet met zekerheid beoordelen of je gelijk hebt, want ik denk dat het begin van dit verhaal voor mijn tijd als gemeenteraadslid was (dat begon in 1990). Je verhaal klinkt alsof er minstens een kern van waarheid in kan zitten.
Heb je nog toegankelijke documentatie uit die tijd?
Peter Van den Baar
Nee, via w o B opvragen , 1 gemeenschappelijke regeling ekkersrijt , en regio, best en Eindhoven mbt de plas en omgeving en vertrek steenfabriek