De SP (en naar ik aanneem ook de andere partijen in PS) kregen een brief van de Wijkraad Brouwhuis in Helmond over de stank van het BZOB-terrein. Er sprak diep ongenoegen uit en mogelijk ook een beetje paniek.
Fractievoorzitter Nico Heijmans en ik zijn op 27 december 2014 gaan praten met twee vertegenwoordigers. Dat gaf al wat meer duidelijkheid.
De afspraak is dat beide partijen informatie zouden gaan opzoeken en uitwisselen en dat de SP contact zou zoeken met iemand die er echt wat van af weet. Geur-problematiek (met bijbehorende berekeningen) zijn voor mij onbekend terrein. Het is dus niet bij voorbaat in te schatten of de milieuvergunning verder aan te scherpen is.
Mogelijk is de destructor in Son een hoopgevend voorbeeld. Jaren geleden zette die Noord-Eindhoven uren of dagen onder een deken van lijkenlucht (ze vernietigen daar alle dode landbouwdieren en slachtafval uit een wijde omgeving), maar sinds de bedrijfsvoering en de filters grondig onder handen genomen zijn, is de ellende zeer veel minder. Ik ruik hem niet meer, mijn vrouw zegt dat ze hem nog heel af en toe zwak ruikt. Als dat daar gelukt is, moet het op veel andere plaatsen ook een heel stuk te verbeteren zijn.
Ik heb inmiddels al wat zitten grasduinen in vergunningen, maar een definitief oordeel zal nog wel even duren.
De wijk Achtse Barrier ligt in het uiterste Noorden van Eindhoven. In dat gebied is er veel invloed van de A58 en van de aanvliegroute van het vliegveld, vandaar hun interesse in lucht- en geluidzaken.
Een ander heet hangijzer ligt 700m verderop. Dat is de berg Teerhoudend Asfalt Granulaat (TAG) op het terrein van Jansen Recycling, Jansen zamelt al zeven jaar TAG in. TAG bevat forse hoeveelheden PAK’s, Daarom is teerhoudend asfalt al jaren verboden, maar het komt nog vrij bij wegrenovaties.
Het TAG moet gereinigd worden (in praktijk verbrand) en op zich is daar niets op tegen als het goed gebeurt, maar het gebeurt tot nu toe helemaal niet. Er is zelfs nog geen vergunning aangevraagd voor de machine die dat moet gaan doen. Ondertussen zamelt Jansen verder in en incasseert €30 per ton. Er ligt nu een berg van 500.000 ton, slechts door wat bomen gescheiden van Aquabest.
Als dit fout loopt gaat of de provincie fors de mist in, of de berg blijft er per omnia saecula liggen en gaat vroeg of laat stuiven. Het is een merkwaardige situatie.
Een ander probleem is dat Nederland en de EU een andere definitie hebben van wanneer TAG chemisch afval is, waardoor in principe export van een deel van het TAG mogelijk is. Dat is in strijd met de bedoeling van het Rijksbeleid.
Francy van Iersel, SP-Statenlid, vroeg mij eind 2014 of ik mijn mening kon geven over de bodemvervuiling op het terrein van de Tilburgse tapijtfabriek. Dit op basis van enkele opgestuurde rapporten door onderzoeksbureau’s na monstername.
Ik heb dat zo goed mogelijk gedaan, hoewel ik het terrein niet zelf ken en slechts kon afgaan op de aangeleverde documenten (die ook nog incompleet bleken). Er zit dus het nodige voorbehoud in mijn antwoord.
Desalniettemin blijkt dat een deel van het terrein opgescheept zit met een ernstige verontreiniging met gechloreerde kooolwaterstoffen als bijvoorbeeld tri en per. De omvang en aard van de vervuiling maken hem ‘spoedeisend’, maar vervolgens is in de meest recente wettelijke bepalingen zo’n ruime interpretatie gegeven aan ‘spoedeisend’ (het komt er tegenwoordig in praktijk dat het pas urgent is als er mensen ziek van dreigen te worden), dat het spul er vooralsnog gewoon blijft liggen.
In mijn lijfblad The Scientific American schreef Jeff Masters in december 2014 onder de titel “The jet stream is getting weird” hoe, onder invloed van de klimaatverandering, de straalstroom verandert. De (polaire) straalstroom is een soort rivier van lucht die ergens tussen de 50 en 60 graad NB op ca10 km hoogte slingerend rond de aarde draaide van West naar Oost. “Draaide” in de verleden tijd, daarover gaat het artikel. (De afbeeldingen komen van de site https://klimaatverandering.wordpress.com)
3 juli 2014
De straalstroom beïnvloedt het weer aan de grond. Waar bij tegen de klok indraait ontstaat een groot lagedruk gebied, waar hij met de klok meedraait een hogedrukgebied. Vooral als de straalstroom in zijn eigen staart bijt (in natuur-kundige termen, als er een staande golf ontstaat), kunnen deze grootschalige weerpatronen een hardnekkig leven leiden. De straalstroom wordt gevoed door het temperatuurverschil tussen de gematigde en de polaire breedtes. Hoe groter dat verschil, hoe harder de straalstroom waait en hoe minder hij slingert. Het artikel van Masters geeft een voorbeeld-illustratie (hier niet weergegeven) dat de gematigde breedtes tussen 1979 en 2012 1 graad C warmer zijn geworden, en de poolgebieden 3 graad C warmer. Het onderlinge verschil is dus 2 graad kleiner geworden.
Het resultaat is dat de straalstroom langzamer stroomt en veel verder heen en weer meandert. Ik stel me dat voor als een gewone rivier: waar het steil is meandert hij niet, op het vlakke laagland wel. Die wijdere meanders brengen laten de koude lucht veel verder naar het Zuiden doordringen, en de warme lucht veel verder naar het Noorden, met bijpassende windpatronen. Dit is bijvoorbeeld hoe de straalstroom liep ten tijde van de Russische hittegolf van 2010:
Masters brengt het systeem in verband met de droogte in Californië, heel veel neerslag in Engeland en Wales, in mei 2014 eenderde van Bosnie overstroomd, en in 2012 de grootste droogte in de VS sinds de jaren ’30. De regen die in 2010 niet op Rusland viel, viel wel op Pakistan en leidde daar tot catastrofale overstromingen. In essentie zegt Masters dat wat vroeger een uitzondering was, nu eerder regel wordt. In dit verband valt het woord “tipping point”. Het is een heel erg griezelig idee. Niet iedereen is het in alle opzichten met Masters eens, maar de hoofdmoot van de geleerden wel, op zijn minst een heel eind.
(De straalstroom vanuit de satelliet ten Oosten van Canada)
Tijdens het World Economic Forum in Davos is het Global Risks Report 2015 uitgebracht. Eigenlijk is dat niet éénrapport, maar een pakket materiaal dat te vinden is op https://reports.weforum.org/global-risks-2015/ . Wie ‘gezellig’ een paar uur wil grasduinen, kan er terecht.
Op de horizontale as van bovenstaande infographic de waarschijnlijkheid dat iets gebeurt, op de vertikale as de impact van dat gebeuren. De samenstellers van het rapport zien extreem weer als het een-na waarschijnlijkste risico, na “conflicten tussen staten”.
De Eindhovense afdeling van Milieudefensie heeft op woensdag 26 november jl een openbare avond belegd over “Bijen en de gemeentepolitiek”. Voor deze avond waren geïnteresseerden uitgenodigd uit kringen van imkers, natuurorganisaties, bedrijven die groen onderhouden, ambtenaren en anderen. De avond was een groot succes.
Er waren presentaties van stadsecoloog Leonhard Schrofer, van de Amsterdamse beleidsmedewerker ecologie en duurzaamheid Florinda Nieuwenhuis, en van mijzelf. Deze presentaties sturen wij op aanvraag graag toe.
De avond heeft geleid tot een door 46 aanwezigen ondersteunde brief aan B&W en de gemeenteraad. Deze brief kan hieronder worden opgevraagd. In de brief wordt ervoor gepleit dat de gemeente Eindhoven het (landelijke) Bijenconvenant tekent, en worden een aantal aanbevelingen gedaan om dit te concretiseren. De aanbevelingen hebben betrekking op het beheer en de inrichting van de openbare ruimte, het optreden tegen gifgebruik in Eindhoven, het verschaffen van “woonruimte” aan bijen en hommels, voorlichting en publieksarticipatie en onderzoek. Het stimuleringsbeleid geldt zowel voor honingbijen, solitaire bijen en hommels.
Tevens wordt de gemeente gewezen op de nieuwe provinciale subsidiemogelijkheden.
De ondertekenaars vragen het College om op korte termijn het Bijenconvenant te tekenen, en op de wat langere termijn maatregelen ten gunste van bijen en hommels in het gemeentelijk beleid op te nemen.
Het Trefpunt Groen Eindhoven heeft zich bereid verklaard om in de toekomst de coördinatie uit te voeren.
Ik heb meegewerkt aan een protestavond in Son tegen de overlast van het vliegveld. Er waren ruim 100 mensen.
De voornaamste inzet kwam overigens niet van mijzelf af, maar van enkele inwoners van de Gentiaan. Ik heb gefaciliteerd en de sprekers van de kant van het Platform bijeengebracht en voor de flyers gezorgd, zij hebben de datum en de zaal en de wethouder geregeld en de verspreiding van de flyers (een dikke 3000).
Wen Spelbrink en ik zitten in zoiets als de tweede cirkel van het AiREAS-gebeuren. Daardoor doen we vaak mee aan activiteiten. Een daarvan was de Ispex-meting die gepland was voor mei of juni 2013 (toen er nog geen MilDef-afdeling of MilDef-werkgroep was). Die was bedoeld om op een onconventionele wijze de luchtkwaliteit te meten.
Voor de Ispex-meting hadden stel studenten, meest uit Leiden, een opzetstukje voor op de Iphone 4, 4s of 5 gemaakt. Mijn neefje Lars (uit Utrecht) heeft er ook nog aan meegewerkt. Het opzetstukje maakte een spectrum van de hemel en bracht de polarisatie in kaart, mits die hemel blauw was. In heel Nederland moest dat op dezelfde dag. Jean-Paul Close had 300 van die opzetstukjes besteld en wilde die distribueren. Wen en ik zouden daarbij helpen.
Uiteindelijk hebben we de afspraak gemaakt dat Wen en ik scholen zouden doen en buurten buiten Eindhoven en Jean-Paul en Wen buurten binnen Eindhoven. Zo gezegd, zo gedaan. Mijn brief aan de scholen vindt u –> Doel en opzet van het Ispex_versie scholen . Heeft men een beetje een idee van hoe ik schrijf en over de details van het experiment.
Zowel bij de scholen als de buurten kregen we wat reacties binnen (niet spectaculair). Maar vervolgens liepen de opzetstukjes vertraging op en toen die er waren was de hemel niet blauw en dat bleef hij tot in Zuid-Nederland de vakantie-uittocht begonnen was. Kortom, beetje pech maar dat is het leven. Men heeft in Eindhoven nog op beperkte schaal foto’s van de hemel kunnen maken.
Desalniettemin is de proef geslaagd. Er hebben 3187 burgers aan mee gedaan en het bleek dat je er inderdaad op één dag de luchtvervuiling me kon meten, mits het mooi weer was.
Er is een nette publicatie aan gewijd, waarvan ik het eerste stukje hier afbeeld.
Het was alleen jammer dat er tussen de proef en de publicatie anderhalf jaar zat. Tegen de tijd dat de publicatie kwam was ongeveer iedereen de proef al weer vergeten, waardoor het ding niet meer dan kleine berichtjes in de krant haalde.
Ik heb in mijn hoedanigheid als fractiemedewerker van de provinciale SP, samen met fractievoorzitter Nico Heijmans, gesprekken gevoerd in Deurne over het grondwater, waaruit het giftige zwavelwaterstof omhoog kwam. Op 20 okt 2014 heb ik daarover een artikel voor de SP-site geschreven.
In december 2012 ging een kind bewusteloos onderuit op zijn waterspeeltoestel in het Deurnese recreatiegebied ’t Zandbos en een paar dagen later een monsternemende ambtenaar van het Waterschap ook. In beide gevallen was zwavelwaterstof de boosdoener, het gas met de rotte eieren – geur. Dit zeer giftige gas was met het grondwater mee omhoog gekomen. In besloten ruimtes is dit gas in de afgelopen jaren enkele malen dodelijk geweest. In het vrije veld bleef de concentratie ver onder de dodelijke grens, maar hoog genoeg om zeer vervelend te zijn. Bovendien gingen er in de zomer van 2013 65 eenden en een heleboel vissen dood in de Heiakkervijver en ook de kastanjebomen langs die
vijver legden in korte tijd het loodje.
De Heiakkervijver in Deurne
Deurne in rep en roer en er kwam een onderzoek. Een expertpanel bracht uiteindelijk een rapport uit (mei 2014) en daar stond eigenlijk, soms wat omfloerst, in dat het aan de in het verleden overvloedig gedumpte mest kon liggen, in combinatie met de bodemverzuring. Een meter of twintig onder de grond ging de nitraat uit de mest een reactie aan met de eerder gevormde pyriet en via een ingewikkelde bodemscheikunde, die we de lezer zullen besparen, resulteerde dat uiteindelijk in zwavelwaterstof die met het grondwater omhoog kwam. Zoiets gebeurt vaker (het is o.a. ook in Oss gebeurd), maar in Deurne was het erg heftig. De dode eenden lagen volgens het rapport waarschijnlijk aan botulisme (en/of blauwalg), hoewel dat achteraf niet te bewijzen viel, maar in 2010 en 2011 was daar ook al botulisme geweest. Deze “gewone” oorzaak lag dus voor de hand. Overigens wordt ook dit door mest veroorzaakt. Het beekje de Vlier, dat de vijver voedt, ontspringt schoon op de Peelrandbreuk maar loopt daarna een aantal kilometer door landbouwgebied en pikt daar behoorlijk wat fosfaat en nitraat op. Een blik vanaf het bruggetje op het water met zijn algendrab en zijn overvloedige kroos doet eutrofiëring als oorzaak vermoeden (het water bevat te veel voedingsstoffen voor planten). Hoe het met de kastanjes zat, is niet duidelijk. Er waren wat rare feiten omtrent de grond waar ze in stonden, maar daarvan was geen goede interpretatie.
Omdat de provincie in mestaangelegenheden een belangrijke zeggenschap heeft, heeft de PS-fractie van de SP een gesprek gearrangeerd met een aantal inwoners van Deurne, deels SP-leden, deels lid van de actiegroep Stop de Stank, deels lid van de gemeenteraad voor de lokale partij Transparant Deurne. Het gesprek ging over de scheikunde van bodem en mest en over de gemeentepolitiek van Deurne. Aanwezig voor de SP fractievoorzitter Nico Heijmans en fractieondersteuner Bernard Gerard.
Zonering in het grondwater met en zonder mest
Deurne wordt sinds mensenheugenis gedomineerd door het agrarisch-industriële complex. Op dit moment heeft Deurne twee lokale wethouders met een ZLTO-achtergrond en één van de VVD. Het tekent de verhoudingen dat het rapport op 16 mei gepresenteerd werd op een besloten persconferentie. Zelfs PvdA-Statenlid Knoet, toevallig in de buurt, mocht niet naar binnen. De dorpelingen mochten de avond van tevoren vragen stellen, maar toen was het rapport er nog niet. Zo doen wij dat in Deurne. Kort voor het gesprek deed het College van B&W iets goeds, namelijk een aanhoudingsbesluit vast stellen. Dat betekent dat nieuwe aanvragen tussen de 6 weken en een jaar werden uitgesteld. Helaas, er lagen al drie gevoelige uitbreidingsplannen van veehouderijen, dat wel.
Over de scheikunde van bodem en mest, in aanvulling op wat al gezegd is, nog twee thema’s. – De waterkwaliteit van de Vlier verdient sowieso meer aandacht. Het beekje voldoet nog lang niet aan de Europese Kaderrichtlijn Water. – Min of meer als bijvangst werden er soms forse concentraties zware metalen in de Deurnese bodem aangetroffen, voor nikkel, zink en arseen een enkele keer zelfs tot boven de interventiewaarde bodemsanering. Het rapport beperkte zich vooral tot geruststellende verklaringen, maar liet het voor het antwoord op de vraag waar die concentraties vandaan kwamen bij “mogelijk sintelpaden” (uit Budel en omstreken). Dat kan niet het hele verhaal zijn. Een deel van de metalen zit van nature in de grond, maar dan oorspronkelijk gebonden in de vaste pyrietvorm. Een ander deel van de metalen komt echter met de mest mee. Het CBS houdt uitvoerige statistieken bij waar bijvoorbeeld in staat dat in Nederland in 2009 netto 840 ton zink de grond in ging, voor het overgrote deel uit dierlijke mest.
Zware metalen in het Brabantse grondwater (uit het onderzoek van mei 2014)
Men zou kunnen denken aan en systematisch bodemonderzoek in Deurne. De metingen nu zijn te hooi en te gras.
Tweetakt brommers zijn verschrikkelijk vervuilend. Eén zo’n brommer kan even vervuilend zijn als tientallen tot honderden auto’s, afhankelijk naar welk soort vervuiling je kijkt. Dat zegt Nature (13 mei 2014). Viertaktbrommers vervuilen ook, maar minder.
Elektrische brommers vervuilen nauwelijks. Ook als je materiaal en energie tijdens de fabricage en de sloop meetelt, zijn ze volgens het Eco-indicator 99 systeem behoorlijk voordelig voor het milieu.
Milieudefensie wil zowel landelijk als in Eindhoven dat er opgetreden wordt tegen tweetakt brommers. Het probleem is dat de gemeente er geen zeggenschap over heeft. Ons Eindhovens bestuur van MilDef proberen de gemeente mee te krijgen in een lokaal stimuleringsbeleid
Verder wil ons bestuur bromfietsrijders overtuigen om, als ze toch aan een nieuwe brommer toe zijn, een elektrische te kopen. Die is in de aanschaf duurder, maar in de exploitatie goedkoper. Daartoe hebben we kaartjes gemaakt. Daarvan zijn er nu zo’n 600 verspreid (door ze aan een remkabel of een spiegelstang of zo vast te plakken).
MilDef Eindhoven heeft enkele ideeën voor het vervolg. Ideeën va anderen zijn altijd welkom.
OP zondag 21 september 2014 waren er ca 2800 initiatieven in ca 160 steden over de hele wereld, gericht op het klimaat. In Nederland was de slotmanifestatie op het plein voor EYE in Amsterdam, pal aan het Ij en aan de voet van de grote Shell-wolkenkrabber. Een aparte demonstratieomgeving!
Aan de slotmanifestatie gingen een aantal andere initiatieven vooraf, o.a. een mars van Utrecht naar Amsterdam.
Hoofdorganisator was de actiegroep Urgenda. Milieudefensie en andere organisaties ondersteunden de actie.
Milieudefensie Eindhoven was er met vijf mensen bij,waaronder ik.
Op de manifestatie (tussen 18 en 20 uur) spraken of zongen o.a. Marian Minnesma, directeur van Urgenda, de wethouders duurzaamheid uit Leeuwarden en Amsterdam, Florian Wolff, Jan-Willem Atsma van Schaliegas Nee, en Bas Eickhout van Groen Links (die 2,1 miljoen handtekeningen van de Internetactivisten van Avaaz in ontvangst nam).
De afsluiting kwam van het duo Jan Rotmans (van Urgenda) en Freek de Jonge met een speciaal voor de gelegenheid gemaakte conference. ENERGIE! Was de moraal, voortvloeiend uit het houthakkerslied dat tragisch afliep.
3 juli 2014
