Het innamepunt van waterleidingmaatschappij Dunea op de Afgedamde Maas is op 7 april 2017 na bijna drie maand weer in gebruik genomen. De stillegging volgde op een lozing van het insecticide dimethoaat – een gif uit de parathionfamilie en bovendien een hormoonontregelende stof.
Het inlaatpunt aan de Afgedamde Maas
Drie maand is lang. Weliswaar ligt elk drinkwaterpunt in het stroomgebied van Maas en Lek er jaarlijks wel eens uit, maar meestal gaat het dan om enkele dagen tot hooguit een maand. Drie maand is uitzonderlijk.
In het persbericht van Dunea (zie –> Dunea hervat inname uit Afgedamde Maas_07april2016 ) valt verder te lezen dat het onderzoek door het Gelderse Waterschap Rivierenland naar de veroorzaker van de calamiteit afgerond is. Deze heeft op aanwijzingen van het waterschap maatregelen genomen om verdere verontreiniging te voorkomen. Er is een procedure opgestart om de kosten te verhalen. Ook is procesverbaal opgemaakt dat binnenkort naar het Openbaar Ministerie gestuurd wordt.
“Wij maken ons niet voor niets sterk voor een duurzame oplossing voor de afvoer van bedrijfsafvalwater uit de glastuinbouw.” aldus De Waal Malefijt, sectormanager Water van Dunea op het eind van het persbericht.
Blijkbaar bestaat die duurzame oplossing nog niet…
Op 11 januari 2016 stroomde er vanaf de Gelderse kant polderwater, verontreinigd met het insecticide dimethoaat, in de Afgedamde Maas ter hoogte van het Gelderse Poederoijen. De Afgedamde Maas is hier grens-
rivier tussen Gelderland en Brabant. Aan de Brabantse kant liggen Andel en Veen.
Dimethoaat is een organofosforverbinding, een familie van stoffen waartoe ook het (veel giftiger) parathion behoort. De stof werkt op het centraal zenuwstelsel en heeft een hormoonontregelende werking.
(zie ook Van chemische naar ecologische bestrijding – 1 )
In de Afgedamde Maas bevindt zich een inlaat van de drinkwatermaatschappij Dunea (het voormalige Duinwaterbedrijf Zuid-Holland). Dunea moest door de verontreiniging switchen naar een drinkwaterinlaat op de Lek. Op 3 maart 2016 was de inlaat op de Afgedamde Maas nog steeds buiten gebruik. De gifconcentraties dalen, meldt Dunea op zijn site, maar nog niet ver genoeg.
Het inlaatpunt aan de Afgedamde Maas
Drie partijen in de Tweede Kamer hebben vragen gesteld over de gang van zaken (SP, Groen Links, D66). Uit de beantwoording blijkt o.a.
– dat de volksgezondheid geen gevaar gelopen heeft omdat de water-
kwaliteit voortdurend gemonitord wordt en de waterleidingbedrijven hun vak verstaan.
– dat de concentratie in het water tijdelijk vier keer de ecologische maximum piekconcentratie was
– dat in de afgelopen vijf jaar in het hele Maasstroomgebied (locaties Afgedamde Maas, Grensmaas en Heel, Lateraalkanaal) bestrijdingsmiddelen bijna jaarlijks tot een innamestop of –beperking leiden die enkele dagen tot een maand duurt (die van 11 januari dus nu al twee maand). Ook het innamepunt aan de Lek ligt er bijna jaarlijks uit. Genoemd worden tien chemicalien (waarvan glyfosaat er overigens slechts één is).
Verder meldt de minister dat “op meer dan de helft van de meetlocaties de ecologische norm in oppervlaktewater voor een of meer gewasbeschermingsmiddelen wordt overschreden. Dit beeld is gebaseerd op de meest recente meetgegevens en is de laatste jaren onveranderd.” Ze verwijst naar www.bestrijdingsmiddelenatlas.nl .
– In de nota “Gezonde Groei, Duurzame Oogst” uit 2013 zijn nadere
maatregelen benoemd die de schade van gewasbeschermingsmiddelen voor de omgeving moeten verminderen (www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2013/05/14/gezonde-groei-duurzame-oogst-tweede-nota-duurzame-gewasbescherming ).
Het Waterschap Rivierenland is een onderzoek naar de oorzaak gestart. Dd 16 maart 2016 was hiervan nog geen uitslag bekend.
Wel meldde Ad de Waal Malefijt, sectormanager Water van Dunea, na het incident op de site van Waterforum (http://waterforum.net/nieuws/9851/dimethoaat-incident-vraagt-om-duurzame-oplossing ) dat hij na drie incidenten bij de Afgedamde Maas in vier jaar “hoopt dat er meer draagvlak komt voor een nieuw aan te leggen afvoersysteem in de glas-
tuinbouw. Het is tijd voor een duurzamere oplossing vanuit de glastuinbouw”. De branche-organisatie LRO Glaskracht zegt dit idee te onder-
steunen.
