In de NRC van 10 juni stond een fors interview met Gus van Harten, die hoogleraar is in de Internationale Investeringswetgeving en het Bestuur van het Internationale Financiele Systeem aan de Universiteit van Toronto. Het interview is op Internet te vinden op http://www.nrc.nl/next/2016/06/10/handelsarbitrage-vormt-risico-voor-soevereiniteit-1626230 .
Op 9 juni sprak Van Harten met de handelscommissie van de Tweede Kamer. Hij waarschuwde “dat ISDS (de geschillenregeling onder TTIP) verworden is tot een instrument waarmee vooral de internationaal opererende mijn- en energiesector nationale en lokale milieuregels dwarsboomt of verijdelt”. Hij sprak uit eigen ervaring “wij zijn, sinds we in de jaren ’90 het NAFTA-verdrag tekenden met de VS en Mexico, 35 keer aangeklaagd, 34 keer vanuit de VS en één keer vanuit Mexico. Volgens een studie uit 2015 heeft de Canadese regering bedrijven in totaal €172 miljoen Canadese dollar betaald, vooral na toegewezen claims wegens het nemen van milieumaatregelen.”
Wat is uit andere bron hoorde (niet uit die van Van Harten) is dat Canada een milieuwetgeving heeft die veel lijkt op goede Europese wetgeving.
Op http://papers.ssrn.com/sol3/cf_dev/AbsByAuth.cfm?per_id=638855 is een overzicht van boeken en artikelen van Van Harten te vinden.
Het artikel “Key flaws in the European Commission’s proposals for foreign investor protection in TTIP” bijvoorbeeld kan gratis gedownload worden op http://ssrn.com/abstract=2692122 .
Van Harten betitelt daarin de pogingen van de EU om een ISDS-light te definieren (ICS geheten) gezien moeten worden als “Despite my initial enthusiasm about ICS when I read the EC’s press release on the topic, and although the details do have positive elements, after a study of the text it became clear that ICS is mainly a re-branding exercise for ISDS. Too many flawed elements of ISDS remain – including elements that give rise to unacceptable appearances of bias among ICS “judges” – to use terms like court and judge without being misleading to the uninitiated.
Most importantly, ICS “judges” would continue to have a financial interest in future claims because they are still paid a (lucrative) daily fee in a context where only one side – foreign investors – can bring claims, they would continue to operate under the usual ISDS arbitration rules, they would not have to meet the requirements for judicial appointment in any country, and they would not even be barred from working on the side as ISDS arbitrators. I am prompted to say that, if ISDS is “dead”, as some officials have claimed, then the EC’s ICS proposal reminds me of a zombie movie.
There is one very promising signal in the EC’s proposals – an apparent commitment to establish a proper international court to replace ISDS in existing treaties – yet this aspect of the proposal unfortunately is put in doubt by the EC’s choices about sequencing, as I discuss below.”
Een en ander onder overvloedige verwijzing naar voetnoten.
Dezelfde gedachte in de NRC: „Dat voorstel is een lichte verbetering. Maar aan de fundamentele problemen van ISDS is niets veranderd. Nog steeds kunnen claims maar van één partij komen – buitenlandse investeerders. Nog steeds staan er geen verplichtingen tegenover de hoge mate van bescherming die alleen bedrijven via ISDS claimen, en tegenover het publieke geld waarmee toegewezen claims betaald worden.”
Van Harten signaleert verder dat er 2600 bilaterale handelsverdragen zijn, maar ook “dat sommige landen die vanwege ISDS laten verlopen of opzeggen, zoals bijvoorbeeld Zuid-Afrika”.
Zie ook TTIP leidt tot een parallel rechtssysteem voor grote bedrijven
